Jaz w Rybojadach – zabytek techniki i ratunek dla wysychających jezior

Rybojady, gmina Trzciel:

Jaz taktyczny

Jaz w Rybojadach powstał w 1937 roku. To przykład konstrukcji kozłowo-iglicowej. Składał się z systemu drewnianych belek. Był obsługiwany ręcznie. Poziom wody regulowano dodając lub usuwając belki, lub też zwiększając bądź zmniejszając odstęp między nimi. Jaz w Rybojadach miał do spełnienia jeszcze zadanie taktyczne. W lesie niedaleko skrzyżowania drogi Trzciel-Pszczew z drogą do Siercza i mostu na Obrze znajdował się niemiecki posterunek graniczny. To było bardzo ważne dla niemieckiej obrony miejsce, jedyna przeprawa przez rzekę pomiędzy Trzcielem a Polickiem. Niemcy wybudowali tam schron bojowy. Natomiast Jaz na Obrze miał w razie potrzeby spiętrzyć rzekę Obrę i podnieść lustro wody jeziora Rybojadło, utrudniając nieprzyjacielowi przedostanie się na drugi brzeg.

Ratunek dla jezior

Rybojadzki jaz funkcjonował do lat 70. XX w. Przez długi czas był własnością Marszałka Województwa Lubuskiego, teraz przeszedł pod zarząd Państwowego Gospodarstwa Wodnego „Wody Polskie”. Temat jego odbudowy i potencjalnego wykorzystania wracał wielokrotnie. W ostatnich tygodniach znów słyszymy o tym, że jego dobudowa jest wręcz niezbędna, jeśli chcemy skutecznie przeciwdziałać ubytkowi wody w jeziorach obrzańskich. Ma to być wspólna inwestycja gminy Trzciel, Pszczew, Miedzichowo oraz PGW „Wody Polskie”. Do 2021 r. ma powstać dokumentacja, a w ciągu następnego roku jaz w Rybojadach ma zostać wyremontowany i uruchomiony. Miejmy nadzieję, że główny cel zostanie osiągnięty: wzrośnie poziom wód gruntowych w dolinie Obry, a poziom wody w jeziorach i rzece Obrze ustabilizuje się. Może będzie także ratunek dla wysychającego Jeziora Głębokiego.

Polecamy również państwa uwadze: