Pierwsi Męczennicy Polski. Zginęli koło Międzyrzecza w nocy z 10 na 11 listopada 1003 r.

Taki opis śmierci Braci Międzyrzeckich, jak się ich czasami nazywa, przedstawił przyjaciel Benedykta i Jana: święty Brunon z Kwerfurtu. Opisał ich śmierć w ”Żywocie Pięciu Braci Męczenników”.
W 1004 r. papież Jan XVIII, po wysłuchaniu relacji biskupa poznańskiego Ungera, wyniósł mnichów na ołtarze. I tak męczennicy Jan, Benedykt, Izaak, Mateusz i Krystyn zostali naszymi pierwszymi świętymi.

Kto konkretnie zamordował mnichów? Nie sposób na takie pytanie odpowiedzieć bez wątpliwości i z absolutną pewnością. Ale wspomniany już Brunon z Kwerfurtu pisze, że zbójami dowodził ,,pewien człowiek książęcy, który w innej porze im usługiwał".
Niektórzy historycy dowodzą, że napadem mógł kierować Bezprym, syn Chrobrego. Powołują się na fakt, że krótko po zamordowaniu mnichów książę umieścił pierworodnego w klasztorze, gdzie miał odpokutować za liczne grzechy. Potem władze przejął po nim najmłodszy z synów Mieszko II. Pisał o tym m.in. naukowiec Paweł Strużyk z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu.

Czy faktycznie zabito ich w okolicy Międzyrzecza? Czy gdzieś w naszej okolicy mieli swój klasztor? Owszem, zakonnicy faktycznie najpewniej osiedlili się gdzieś pomiędzy Międzyrzeczem a wsią Św. Wojciech. Ale podczas sesji naukowej w międzyrzeckim muzeum w 2014 r. dyrektor tej placówki Andrzej Kirmiel nie wykluczył, że pustelnia mogła się znajdować znacznie bliżej ówczesnego grodu - po drugiej stronie Obry na terenie obecnej Winnicy.

TAJEMNICE WINNICY

Można o tym przeczytać także w książce Marcelego Tureczka „Quae Mezerici dicitur. Międzyrzecz w kręgu dyskusji nad eremem Pięciu Braci Męczenników i początkami polskiego chrześcijaństwa” z zeszłego roku.

„Jeśli przyjmiemy założenie, że Bracia Męczennicy byli rzeczywiście międzyrzeccy, czyli, że na terenie obecnego Międzyrzecza lub we wsi Święty Wojciech znajdował się ich klasztor, pozostaje jeszcze problem, gdzie był zlokalizowany. Międzyrzecz jest słabo zbadany przez archeologów. W źródłach pisanych też nie znajdziemy jednoznacznych odpowiedzi. Ale średniowieczna Winnica idealnie spełniała warunki na założenie pustelni czy klasztoru. Niedaleko od zamku, ale na skraju puszczy, nad rzeką. Wiele przemawia za tym, że na terenie Winnicy powstał klasztor Pięciu Braci” –

pisaliśmy w sierpniu 2020 r., po spotkaniu z tym uznanym naukowcem, miłośnikiem regionu i badaczem dziejów.

Miasto pamięta o braciach

W Międzyrzeczu pamięć o Braciach upamiętniono na kilka sposobów. W mieście mają swoją ulicę, 10 lat temu w zamkowym parku ustawiono ich rzeźby (w plenerze, podczas którego powstały postaci świętych, udział wzięli: Tadeusz Bardelas z Rusinowa koło Świebodzina, Jerzy Kopeć z Przytocznej, Stefan Szymoniak z Tuczna koło Strzelec Krajeńskich, Grzegorz Hadzicki z Świdnicy i Henryk Grudzień z Gardzka koło Strzelec Krajeńskich). Jest też w mieście sanktuarium, którego są patronami. Ich imię nosi też międzyrzecki szpital.

KALENDARIUM

• 1038 r. - książę czeski Brzetysław najeżdża na Polskę. Po zdobyciu Gniezna rabuje relikwie św. Wojciecha i Pięciu Braci, a następnie wywozi je do Czech. Odtąd relikwie Męczenników z Międzyrzecza znajdują się w katedrze św. Wita w Pradze.
• 20 marca 1965 r. - prymas Polski kard. Stefan Wyszyński uznaje oficjalnie kult Męczenników w Międzyrzeczu.
• 1 maja 1965 r. - prymas Polski kard. Stefan Wyszyński potwierdza nadanie drugorzędnego patronatu świętych Pięciu Braci Męczenników dla Ordynariatu Gorzowskiego
• 5 listopada 1966 r. - ks. bp Wilhelm Pluta sprowadza do kościoła pw. św. Jana Chrzciciela relikwie Braci Męczenników z Kazimierza Biskupiego w diecezji włocławskiej
• sierpień 1999 r. ks. bp Adam Dyczkowski eryguje parafię pw. Pierwszych Męczenników Polski w Międzyrzeczu. Jej prowadzenie powierza księżom pallotynom (Stowarzyszenie Apostolstwa Katolickiego SAC). Pierwszym proboszczem zostaje ks. Władysław Nadybał SAC
• wiosna 2000 r. - na placu przy ul. Krasińskiego w Międzyrzeczu rozpoczyna się budowa kościoła pw. PMP
• 12 listopada 2000 r. - centralne uroczystości Wielkiego Jubileuszu Chrześcijaństwa, procesja z relikwiami z kościoła pw. św. Jana Chrzciciela. Msza z pobłogosławieniem kamienia węgielnego pod kościół-sanktuarium pw. PMP przy ul. Krasińskiego w Międzyrzeczu
• 23 lutego 2001 r. - delegacja pod przewodnictwem ks. bp. Pawła Sochy udaje się do Pragi, skąd za zgodą kard. M. Vlka przywozi partykuły relikwii Pięciu Braci dla kościołów pod ich wezwaniem
• 11 listopada 2001 r. - Intronizacja relikwii w Międzyrzeczu. Mszę poprzedziło nabożeństwo słowa Bożego przy kościele we wsi Święty Wojciech
• 16 lutego 2002 - 11 kwiecień 2003 r. - peregrynacja Męczenników Międzyrzeckich po parafiach naszej diecezji
• 15 czerwca 2003 r. - na placu przy hali sportowej w Międzyrzeczu odbywają się centralne uroczystości millennium śmierci Pierwszych Męczenników Polski

POLECAMY:
Tajemnice międzyrzeckiej Winnicy

Międzyrzecz: ten zamek to perełka!