Wypiekanie chleba to sztuka! Pani Alicja opowiada krok po kroku, jak to zrobić. Mamy dla was 30 sprawdzonych przepisów na domowy chleb

- Dawniej wypiekanie chleba to były cykle, które trochę trwały. Zupełnie inaczej to wyglądało, niż teraz. Bardzo zachęcam, aby dzieci i nie tylko dzieci starały się same zrobić coś w domu, bo to co w domu zrobimy jest najsmaczniejsze - podkreśla Pani Alicja Bielewicz, organizatorka pokazów wypieków w piecu tradycyjnym.

Jest takie powiedzenie, że lepiej wydać na kucharza niż na lekarza. W ostatnich czasach można zaobserwować, że wzrosła kulinarna świadomość konsumentów. Większość z nas patrzy już na to, co je. Sprawdza skład danego produktu. Spulchniaczom i innym ulepszaczom mówimy nie. Dlatego też coraz częściej ludzie decydują się na pieczenie chleba w domu. Plusy takiego pieczywa? No chociażby to, że z nim nic złego nie ma prawa się dziać. Dobrze wypieczony chleb nie ma prawa pleśnieć. Plusem jest również to, że taki domowy chleb jest łatwiej przyswajalny przez nasz organizm.

Każdy laik jest w stanie upiec chleb w domu. Nasza kuchnia może zamienić się w małą piekarnię. I nie potrzebujemy do tego nawet specjalnego pieca.

Pieczenie chleba nie jest pracochłonne. Podstawą jest organizacja pracy. Wystarczy kilka dni wcześniej przygotować zaczyn. Jeśli nie mamy pieca, wystarczy nam piekarnik. Podstawą jest obniżenie temperatury. W specjalnym piecu spada ona naturalnie. W piekarniku musimy zrobić to mechanicznie, ale efekt końcowy jest taki sam. Dokładniej mówiąc, przed włożeniem chleba nastawiamy piekarnik na 220 stopni na 10 minut. Następnie pieczmy go przez 20-25 minut, cały czas zaglądając. Po tym czasie obniżamy temperaturę do 160 stopni i dalej pieczemy przez 20 minut. Jak ostygnie, można przykryć go lnianą ściereczką. Dzięki temu zachowa świeżość. Jeśli ktoś lubi ziarna słonecznika czy dyni, to warto je wysypać na dnie blaszki. Wtedy upieczony chleb pachnie na przykład dynią i ziarna nie są spalone.

Przestaje smakować wam pieczywo ze sklepów? Spróbujcie przygotować je sami w domu! Myślicie, że to skomplikowana sprawa? Nic bardziej mylnego. Nasi Czytelnicy zdradzili nam swoje sprawdzone przepisy. Skorzystajcie z ich podpowiedzi, a zapach świeżo pieczonego pieczywa będzie roznosił się także po waszych domach.

Składniki:
500 ml wody
350 g mąki pszennej
300 g mąki pszennej razowej
zakwas
szczypta soli
dodatki: otręby, słonecznik, pestki dyni, itp.

Wykonanie: Zagnieć ciasto – musi być klejące. Włóż je do miski, przykryj ścierką i odstaw w ciepłe miejsce na 12 godzin. Później przełóż do blaszki i włóż do piekarnika nagrzanego na 200 st. C. Piecz przez ok. godzinę. Kwadrans po włożeniu ciasta do piekarnika przetnij je wzdłuż.
Uczniowie Zespołu Szkół Licealnych i Zawodowych w Sulęcinie

Składniki:
1 kg mąki żytniej
0,5 kg mąki razowej
szklanka płatków owsianych
szklanka otrębów szklanka słonecznika lub pestek dyni
szklanka siemienia lnianego
2 łyżki soli
2 łyżki miodu
zakwas
6-7 szklanek ciepłej wody

Wykonanie: Mieszamy najpierw suche składniki, a następnie dodajemy mokre i mieszamy. Ciasto umieszczamy w wysmarowanych olejem foremkach do 2/3 ich wysokości i odstawiamy w ciepłe miejsce. Po 10-12 godzinach smarujemy wierzch bochenków roztrzepanym jajkiem i wkładamy do piekarnika rozgrzanego do 180 st. C. Pieczemy przez 1,5 godziny. Po upieczeniu wyciągamy chlebki z foremek (by nie straciły chrupkości) i odstawiamy do wystudzenia.
Tatiana Borda, „Dom Sztuk” w Kęszycy

Składniki:
700 g mąki pszennej
1 saszetka suchych drożdży (7 g)
25 g miękkiego masła
2 łyżeczki soli
1 łyżeczka cukru
150 ml ciepłego mleka
300 ml ciepłej wody

Wykonanie:Żeby uniknąć bałaganu, do przygotowania ciasta najlepiej użyć większą miskę. Wtedy nie przekładamy ciasta na stolnice do wyrobienia, lecz wyrabiamy je w misce. Do naczynia wsypać wszystkie suche składniki, a następnie wlać mleko, wodę i dodać masło. Całość dłońmi wyrobić na gładką masę, która nie powinna przyklejać się do ścianek miski. Przykryć je czystą ściereczką i odstawić w ciepłe miejsce aż podwoi swoją objętość. Wyrośnięte ciasto zbić dłonią, a następnie lekko wyrobić. Uformować bochenek (lub bochenki). Ułożyć je na blasze wyłożonej papierem do pieczenia, nakryć ponownie ściereczką aż do ponownego wyrośnięcia powinno podwoić objętość. Wyrośnięte bochenki naciąć ostrym nożem i oprószyć mąką. Wstawić do piekarnika nagrzanego do temperatury 230 st.C na 10 minut. Po tym czasie zmniejszyć temperaturę do 200 st. C i piec kolejne 25-30 minut. Chleb po upieczeniu powinien być lekko zarumieniony, a uderzony od spodu wydawać głuchy dźwięk. Przed rozkrojeniem przestudzić chleb na kratce.

DOMOWY CHLEB OWSIANY

** Składniki: **
1 kg mąki pszennej, typ 750
0,5 litra mleka
8 jaj
7-8 łyżek oleju
1 łyżeczka cukru
1 łyżeczka miodu
2 łyżki soli
40 dkg płatków owsianych
2 łyżki proszku do pieczenia
2 łyżki siemienia
6 łyżek nasion kolendry
1 łyżeczka mielonej kolendry

Wykonanie: Mąkę przesiać do miski, wymieszać z płatkami owsianymi, proszkiem do pieczenia, cukrem, miodem (musi być płynny!), siemieniem, mieloną kolendrą i solą. Wszystkie składniki połączyć. Ciasto przełożyć do przygotowanych foremek, a następnie przyprawić je nasionami kolendry. Chleb piec w piekarniku nagrzanym do 180 st. C.
Ewa

PROSTY CHLEB PSZENNY

** Składniki: **
700 g mąki pszennej chlebowej
2 łyżeczki soli
25 g miękkiego masła
1 saszetka suchych drożdży (7 g) lub 14 g drożdży świeżych
1 łyżeczka cukru
150 ml ciepłego mleka
300 ml ciepłej wody

Wykonanie: W większej misce wymieszać mąkę z solą, dodać masło. Dosypać drożdże i cukier. Dodać mleko, wodę i wyrobić ciasto. Ciasto wyrabiać na oprószonej powierzchni, aż będzie gładkie i elastyczne, starając się nie dosypywać mąki. Pozostawić w misce, przykryte ściereczką, do dwukrotnego powiększenia objętości. Ciasto po urośnięciu uderzyć pięścią, lekko wyrobić, uformować owalny bochenek, wyłożyć na blachę oprószoną mąką. Przykryć ponownie, pozostawić na 30 minut, lub dłużej do podwojenia objętości i napuszenia. Używając ostrego noża naciąć chleb kilkakrotnie, oprószyć mąką, piec do zarumienienia.
Remigiusz Pilarski z Łęgowa

CHLEB PSZENNO-ŻYTNI

** Składniki: **
100 g aktywnego żytniego razowego zakwasu
550 g mąki pszennej typ 480 lub 550
1 łyżka soli
1 łyżeczka suszonych drożdży (ok. 4 g) lub 8-10 g drożdży świeżych
20 g siemienia lnianego
20 g sezamu
50 g słonecznika
400 g letniej wody

Zakwas żytni
Na przygotowanie zakwasu potrzeba ok. 5-6 dni.

Dzień I
50 g (ok. 5 łyżek) mąki żytniej razowej, 50g (ok. 5-6 łyżek) wody przegotowanej lub mineralnej lub źródlanej. Słoik o pojemności ok. 1 l (słoik należy najpierw dokładnie umyć i wyparzyć). Mąkę i wodę wymieszać w słoiku. Konsystencja powinna być raczej gęsta. Słoika nie należy zakręcać. Najlepiej przykryć go ściereczką lub gazą (tak by dochodziło do niego powietrze) i odstawić w ciepłe miejsce na 24 godziny.

Dzień II
1/2 zakwasu z dnia poprzedniego (pozostałą część należy wyrzucić) 50 g (ok. 5 łyżek) mąki żytniej razowej, 50g (ok. 5-6 łyżek) wody przegotowanej lub mineralnej lub źródlanej. Składniki wymieszać i odstawić w ciepłe miejsce na 24 godziny, przykrywając słoik jedynie ściereczką lub gazą.

Dzień III, IV, V, VI
Każdego następnego dnia należy powtarzać całą procedurę stosując te same proporcje mąki i wody. Przed dosypaniem nowej porcji mąki należy wyrzucić połowę wyhodowanego dotąd zakwasu i dodać mąkę i wodę w takich samych ilościach jak poprzednio. Siódmego dnia można już upiec pierwszy chleb na zakwasie.

Wykonanie: Wszystkie składniki połączyć ze sobą w misce i dokładnie wymieszać. Wyrobione ciasto przełożyć do formy wyłożonej papierem do pieczenia, przykryć np. folią spożywczą (wierzch chleba można posypać mąką lub dowolnymi ziarnami). Ciasto pozostawić do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na ok. 2 godziny (powinno urosnąć do brzegów formy). Piekarnik nagrzać do temperatury 250 st. C. Wstawić chleb do nagrzanego piekarnika i piec przez 15 minut, następnie zmniejszyć temperaturę do 200 st. C i piec jeszcze ok. 45 minut. Pod koniec pieczenia chleb należy wyciągnąć z formy, usunąć papier do pieczenia i ponownie wstawić go do piekarnika na ostatnie 10-15 minut (już bez formy), by chleb się dopiekł.
Alicja Brzozowska, Łęgowo

CHLEB DOMOWY RAZOWY NA ZAKWASIE

** Składniki na dwie foremki prostokątne: **
Zakwas:
drożdże świeże - 5 dkg (1/4 z całej kostki)
woda niegazowana ok. 50 ml
sól - 5 g
cukier - 10 g
mąka pszenna typ. 650 (do wypieków chleba) 50g
Ciasto:
mąka żytnia razowa -1 kg
mąka pszenna typ 650 - 1 kg ( do wypieku chleba)
sól - 3 płaskie łyżki (ok. 30 g)
drożdże 3/4 kostki, która nam została (ok. 100g)
woda niegazowana ok. 1 l
Wykonanie: Zakwas sporządzamy 6-7 dni wcześniej. Drożdże mieszamy z cukrem (sporządzamy tak zwany rozczyn). Wszystkie składnik mieszamy w czystym wyparzonym suchym słoiku 1l i odstawiamy na 1 dzień w ciepłe miejsce. Nie zakręcamy słoika!! tylko przykrywamy czystą ściereczką. Drugiego dnia mieszamy zawartość w słoiku i odstawiamy na 24 godziny w ciepłe miejsce i przykrywamy ściereczką. Wymienioną czynność powtarzamy codziennie przez kolejne 4 dni. Ciasto: Oba rodzaje mąki przesiewamy do miski, dodajemy 3 drożdży, sól i wodę. Mieszamy wszystkie składniki razem do uzyskania jednolitej gładkiej konsystencji, dodajemy nasz zrobiony wcześniej zakwas i mieszamy z ciastem. Jeśli ciasto jest za rzadkie lub za gęste to wtedy dodajemy jeszcze mąkę lub wodę. Pozostawiamy do wyrośnięcia w misce na godzinę. Gotowe wyrośnięte ciasto przekładamy do wysmarowanych tłuszczem foremek i pozostawiamy jeszcze do wyrośnięcia. Przed pieczeniem delikatnie zwilżamy ciasto od góry. Ustawiamy piekarnik góra, dół temp. pieczenia 200 st. C przez godzinę. Uwagi! Do sporządzenia domowego chleba używamy dobrej jakości wody niegazowanej ziemnej np. ze sklepu. Aby wyszedł dobry i smaczny chleb ważny jest typ maki, jaki użyjemy do wyrobienia ciasta. Im wyższy typ, tym bardziej jest zwarte pieczywo. Możemy samemu zrobić sobie mieszankę chlebową o proporcjach (1/3 żytniej, 2/3 pszennej). Mieszając dwa rodzaje mąki, powinniśmy łączyć mąkę ciemną z ciemnymi, a jasne z jasnymi. Ma to wielkie znaczenie podczas pieczenia chleba.

Pamiętajmy kupując mąkę należy zwrócić uwagę na typ oznaczony liczbą. Mąki żytnie chlebowe: - typ 2000 bardzo ciemna gruba, (razowa) - typ 1850 ciemna gruba (starogardzka) - typ 1400 ciemna o średniej granulacji, (sitowa) - typ 750 średniociemna drobna, (pytlowa) - typ 580 bardzo jasna miałka (do sporządzania makaronów) Mąki chlebowe pszenne: - typ 2000 razowa i śrutowa chlebowa dobra do tradycyjnego chleba na zakwasie - typ 1850 graham, bardzo ciemna i bardzo gruba, - typ 850/750 typowa mąka chlebowa średnio jasna i drobna, - typ 500 mąka bułkowa bardzo jasna i miałka.

Mateusz Halkowicz

DOMOWY CHLEB NA KWASIE Z KAŁAWY

** Składniki: **
1 kg mąki pszennej typu 750
650 g mąki żytniej(do wykonania kwasu)
80 g drożdży
sól

Wykonanie: Kwas uzyskujemy przez zalanie wodą części mąki żytniej i dodanie zaczątku z poprzedniego kwasu (jeśli robimy kwas po raz pierwszy, możemy uzyskać go bez zaczątku, jednak wtedy mieszanka musi fermentować przez kilka dni).Mieszanka ma fermentować przez 6 godzin, po czym trzeba do niej dodać kolejną porcję mąki i wody, i tak jeszcze 3 razy. Po 24 godzinach można zacząć wyrabiać ciasto. Po uformowaniu, bochenek wkładamy do piekarnika rozgrzanego do temperatury 220 st. C na około 45 minut.
Piotr Rojek, piekarnia„Rojek” z Kaławy

ORKISZOWE Z ZIARENKAMI

** Składniki:**
ok. 100 dag mąki (można pomieszać różne rodzaje)
ok.780 ml ciepłej wody
dwie łyżki oleju
1 łyżeczka cukru
2 łyżeczki soli
garść ziaren: siemię lniane, słonecznik, pestki dyni, itd.
masło do wysmarowania foremki
otręby pszenne do ich posypania
jedno opakowanie drożdży

Wykonanie: Mąkę przesiewamy, najlepiej od razu do naczynia czy foremki, w którym będziemy wyrabiać chleb.
Dodajemy drożdże. Wszystko ze sobą mieszamy. Dodajemy sól, olej, wodę z cukrem i pestki dyni, słonecznika, siemię
lniane. Po raz kolejny wszystko ze sobą mieszamy. Następnie przez
kwadrans wyrabiamy ciasto w ten sposób, by samo zaczęło nam odchodzić od naszych rąk. Tak przygotowane ciasto odstawiamy
gdzieś w ciepłe miejsce, żeby nam wyrosło
na około 45 minut. Możemy przykryć je lnianą ściereczką. Pieczemy
przez kwadrans w temperaturze 230 st. C, po upływie tego czasu
zmniejszamy temperaturę do 200 st. C i pieczemy kolejne 45 minut,
po czym przełączamy piekarnik na dolne ogrzewanie.
Teresa Janowska z Zielonej Góry

CHLEBEK ORKISZOWY

** Składniki:
1 l ciepłej wody
50 g oleju
2 jajka
1 kg mąki orkiszowej na chleb
40 g drożdży
szczypta soli i cukru Wykonanie: **200 g mąki, wodę, drożdże i cukier mieszamy. Później
należy odstawić i poczekać aż wyrośnie. Następnie mieszamy
wszystkie składniki. Dokładnie ugniatamy przez ok.
15 minut. Przykrywamy na godzinę ścierką. Później
wykładamy na foremkę i wkładamy do piekarnika na godzinę (piekarnik nie może być bardziej rozgrzany niż do 210 st. C.)
Piekarz z Sulęcina